Tarihçe

Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı ilk kez 1933’te Almanya’daki Nasyonal Sosyalist idarenin baskısından kaçan Alman bilimciler tarafından kurulan Romanoloji Bölümü içerisinde bir yan dal olarak kuruldu; daha sonra 1942’de Romanoloji’den ayrılarak ‘Alman Filolojisi’ adıyla bağımsız bir kürsü niteliği kazandı. Kuruluş aşamasında ilk önce üç yarıyıl Prof. Henning Brinkmann, ardından Prof. Walter Kranz önemli rol oynadılar. 1933’te Prof. Leo Spitzer’in asistanı olarak onunla birlikte gelen Traugott Fuchs 1978’e kadar ders verdi; ayrıca 1948’den itibaren değişik süreler gelen Prof. Gerhard Fricke bölümün gelişmesinde, öğretim üyelerinin yetişmesinde etkili oldu. Yukarıda adı geçen Alman öğretim üyelerinin yanında yetişmiş olan birinci kuşak Türk öğretim üyeleri Prof. Dr. Safinaz Duruman ve Prof. Dr. Şara Sayın anabilim dalımızın gelişmesine önemli katkıda bulunmuşlardır. Prof. Sayın ve Prof. Duruman’dan sonra ise yine onların öğrencileri olan Prof. Dr. Nilüfer Kuruyazıcı, Prof. Dr. Yüksel Özoğuz ve Prof. Dr. Şeyda Ozil anabilim dalımızın orta kuşak temsilcileri olarak kendilerinden sonra gelen öğretim kadrosunu yetiştirme görevini üstlenmişlerdir. 1981’de çıkan YÖK yasasına kadar ‘Alman Filolojisi’ biri tezli olmak üzere ‘Alman Dil Tarihi’ (Deutsche Sprachgeschichte) ve ‘Alman Edebiyatı’ (Deutsche Literatur) sertifikalarını verdi. Tezli olarak seçilen sertifikadan altı yarıyıl süren derslerin ardından yazılan ‘bitirme tezi’ ile yazılı ve sözlü olmak üzere iki sınavın başarılmasıyla mezun olunuyordu. Doktora programına girmek isteyen, seçeceği bir öğretim üyesi yönetiminde tezini hazırlıyor ve tez savunmasının yanı sıra seçtiği bir yardımcı sertifikanın da sözlü sınavını veriyordu. YÖK yasasıyla birlikte ‘Alman Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı’ adını alan Alman Filolojisi’nde sertifika programı kaldırıldı, sınıf/yarıyıl uygulaması ile ‘ders geçme’ sistemine geçildi. Doktora yapabilmek için yüksek lisans/master yapma ve tez aşamasından önce en az bir yıl ders görme zorunluluğu getirildi. 1999 öğretim yılından bu yana ise Amerikan kredi sistemine ve kredi/saat hesaplamasına dayanan bağıl değerlendirme sistemine geçildi. 2012-2013 eğitim-öğretim yılından itibaren de hazırlık sınıfı uygulamasına başlanıldı.​

Misyon ve Vizyon

​Alman Dili ve Edebiyatı programı, lisans, yüksek lisans ve doktora düzeylerinde eğitim vermektedir. Ülkemizin koşulları ve öğrencilerimizin beklentisi doğrultusunda yeniden belirlediğimiz programımızın temel amacı, Alman dili, edebiyatı ve kültürü temelinde öğrencilerin kültürlerarası ve disiplinlerarası bir bakış açısı kazanmasıdır. Anabilim Dalımızda öğrenim dili Almanca'dır. Öğrencilerin dersleri izleyebilmeleri için ileri düzeyde Almanca bilgisine sahip olması gerekmektedir. Almanca dil bilgisi yetersiz olan öğrencilere 2012-2013 öğretim yılından başlayarak hazırlık sınıfında Almanca öğretilmektedir.

Lisans eğitimi sekiz yarıyılı kapsar. İlk iki yarıyılda haftalık 20, diğer yarıyıllarda haftalık 16 kredilik ders işlenir. İlk iki yıl Alman Dili ve Edebiyatı eğitiminin temelini oluşturan dilbilim ve edebiyat dersleri yapılır. Bu sürede Alman dili, edebiyatı ve kültürüne ilişkin genel bilgiler aktarılır, Almanca dil becerisinin geliştirilerek alanın gerektirdiği uzmanlık düzeyine getirilmesi amaçlanır. Öğrencilere edebiyat metinlerinden yola çıkarak yabancı dilde metin okuyup yazabilme, metni çözüp anlayabilme, okuduğu metnin özünü çıkarabilme, özetleyebilme ve aktarabilme becerileri kazandırmaya yönelik çalışmalar yaptırılır. Ders programı ilk iki yılda dilbilgisi, yazılı anlatım ağırlıklı olarak düzenlenmiştir. Ayrıca edebiyat ve dilbilim derslerinde, 3. ve 4. yıllara hazırlık niteliğinde uzmanlık alan bilgileri kazandırılır.

Ardından 3. ve 4. yıllarda öğrencilerin okuduğu metni, tek yönlü değil, tüm boyutlarıyla anlayıp onunla hesaplaşabilmesini, metinleri farklı bakış açılarından eleştirebilmesini ve eleştirel bir bakış açısı kazanmasını amaçlayan bir program uygulanır. Böyle bir bakış açısı kültürlerarası ve disiplinlerarası bir çalışmayı gerektirdiğinden, edebiyat tarihinin yanı sıra kültür tarihi de ders konuları arasında önemli bir ağırlığa sahiptir. Derslerin başlıca konuları arasında, Almanya’daki sosyal ve politik yapı, tarihsel gelişmeler, düşünce ve sanat alanındaki temel görüşler sayılabilir. 3. yarıyıldan başlayarak sunulan çeşitli seçmeli derslerin yanı sıra 5. yarıyıldan 8. yarıyıla kadar Edebiyat Çevirisi, Uzmanlık Dili (Wirtschaftsdeutsch) ve Medya Semineri olmak üzere üç grupta toplanan ve öğrencilere belli mesleklere yönelik donanımlar kazandırılmaya çalışan seçmeli dersler de sunulmaktadır. Anabilim Dalımızdan mezun olan öğrenciler, Alman dili, edebiyatı ve kültürüne dair edindikleri bilgiler, ayrıca disiplinlerarası ve kültürlerarası bir çalışma yöntemi sayesinde yalnızca Alman değil, Batı kültürüne ilişkin genel bir eleştirel bakış açısı kazanırlar. Bu bilgilerini daha da derinleştirmek ve Alman edebiyatı konusunda uzman filologlar olarak meslek hayatlarına ve akademik çalışmalarına devam etmek isteyenler, Alman dili ve edebiyatı yüksek lisans ve doktora programlarına devam edebilirler. Ayrıca öğrencilerimiz iletişim, tiyatro, işletme, Avrupa Birliği vb. alanlarda yüksek lisans öğrenimine devam edebilmekte, Alman dili ve edebiyatı alanındaki edindikleri bilgiler ve çok yönlü bakış açısı, onlara bu açıdan avantaj sağlamaktadır.

Erasmus Programı Almanya’nın çeşitli üniversiteleriyle olan Erasmus programı anlaşmaları çerçevesinde, alanında ün yapmış Alman öğretim üyeleri bölümümüzde konuk öğretim üyesi olarak ders vermektedirler. Öğrencilerimizin Alman kültürünü, yaşam biçimini, üniversitelerini ve iş hayatını tanımalarına fırsat verecek çok sayıda burs olanağı sağlamaktayız: Almanya’da yaz okulu için DAAD bursları ya da Erasmus Programı çerçevesinde bir yarıyıl Almanya’da (Berlin, Köln, Hamburg, Paderborn, Bochum, Wuppertal) ve öğrenim görme olanağı Ayrıca Fakültemizde başarılı öğrencilerimizin yandal ve çift anadal öğrenimi görme olanakları yanı sıra Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi'nde de ikinci üniversite imkanı da bulunmaktadır.